Elizabeth Badreddine 
In deze blogpost deel ik graag 8 tips voor startende leidinggevenden die ik doorheen de jaren heb verzameld. Deze tips vormen volgens mij de basis voor een succesvolle start als leidinggevende. Je kan deze tips trouwens telkens opnieuw toepassen wanneer je een nieuw team gaat leiden. Als beginnende manager is het soms moeilijk om te weten waar eerst te starten (iets met bos en bomen). Hiermee krijg je een eerste richting.
Proficiat! Je krijgt de kans om een team te leiden. Zo kan je een grote impact hebben op het werkgeluk van de teamleden. Wat een privilege! De overgang van expert in het team naar leidinggevende van het team is echter een grote stap. Bovendien vraagt deze rol andere competenties dan wat je voordien nodig had om succesvol te zijn in je job.
1. Maak het doel van je team duidelijk voor iedereen
Als eerste tip kijken we naar de teamdoelstellingen. Zowel voor jezelf als voor de teamleden moet het kristalhelder zijn waar jullie als team naar streven. Bekijk enerzijds de objectieven op korte termijn, bijvoorbeeld in het eerste kwartaal beogen wij als team om … €1.000.000 omzet te genereren, 50 nieuwe klanten op te tekenen. Anderzijds bekijk je ook de doelen op middellange termijn, bijvoorbeeld binnen 3 jaar willen wij de referentieleverancier van zonnepanelen worden in de Benelux. Het is enorm krachtig om duidelijk te weten waar het team als geheel naartoe wil. Dit geeft een eerste grote richting en gemeenschappelijk doel voor iedereen.
Daarenboven is het ook nuttig dat de stakeholders weten waar jullie naar streven. Jullie stakeholders zijn kort door de bocht de teams waar jullie mee samenwerken, jullie leveranciers, jullie partners alsook je eigen management. Zo kunnen zij beter inschatten waar jullie prioriteiten liggen en waarvoor zij bij jullie terecht kunnen.
2. Zorg ervoor dat iedereen in het team inziet hoe hij/zie bijdraagt tot het doel
Eens het doel van het team duidelijk is, kan dit vertaald worden naar individuele doelstellingen. Die kunnen dan verder opgesplitst worden in verwachte tussentijdse resultaten met concrete timings etc. Dit zorgt ervoor dat elkeen van de teamleden zich betrokken voelt. Bovendien is het als teamlid enorm motiverend om te zien hoe zijn/haar persoonlijk bijdrage van belang is voor het groter geheel.
Bovendien is het ook cruciaal dat de rolverdeling goed zit zodat iedereen in het team weet wat er van hen verwacht wordt. Onduidelijkheid in verantwoordelijkheden zorgt voor ruis en frustratie. Pak grijze zones dan ook zo snel mogelijk aan.
Wanneer iedereen in het team weet wat er van hen verwacht wordt en waarvoor ze beroep kunnen doen op hun collega’s krijg je een mooie groepsdynamiek. Er wordt samengewerkt naar iets groters dan de individuele objectieven.
Tenslotte vormen de individuele bijdragen en taakomschrijvingen de basis voor feedback- en evaluatiemomenten. Een gezamenlijk begrip van wat er verwacht wordt is cruciaal om gaandeweg te kunnen opvolgen en bijsturen.
3. Bepaal waar jullie als team voor staan
Nu iedereen weet wat het objectief van het team is en hoe zij hieraan kunnen bijdragen, is het belangrijk om te bepalen hoe jullie met elkaar gaan omgaan. Wat is aanvaardbaar gedrag binnen het team, wat is dat niet? Welke waarden en normen worden hoog in het vaandel gedragen? Op welke manier wordt er met elkaar gecommuniceerd? Wat wordt er verwacht van de leidinggevende?
Al deze elementen samen vormen de cultuur binnen het team.
Eens dit gezamenlijk is afgesproken, moet dit in de praktijk consequent worden nageleefd. Als jullie bijvoorbeeld zeggen dat het OK is om dingen te proberen die achteraf geen succes blijken te zijn, dan moet daar in de praktijk ook naar gehandeld worden. In plaats van te zoeken naar de ‘schuldige’ bespreken jullie in team wat jullie geleerd hebben van dit experiment. Wanneer jullie vinden dat op tijd beginnen aan een meeting getuigt van respect voor elkaars tijd, dan wacht je niet 15 minuten tot iedereen aanwezig is en dan spreek je laatkomers hierop aan.
4. Krijg inzichten in de sterktes en werkpunten van je team
Hier zijn allerlei opleidingen en methoden voor (MBTI, kleuren,…) en dit is meteen een leuke teambuilding om elkaar beter te leren kennen. Wanneer de teamleden elkaars sterktes en werkpunten kennen, kunnen ze elkaar ook beter begrijpen en helpen. Ook als leidinggevende is het aangeraden om teamleden dichter bij hun “zone of genius” te laten werken. Wanneer mensen aan de slag kunnen met hun sterktes, werken ze meestal efficiënter en hebben ze een groter werkgeluk.
Aan de andere kant is het ook nuttig om de werkpunten en valkuilen van je team te leren kennen zodat je ook hiernaar kan handelen (via coaching, extra opleidingen,…). Het is niet de bedoeling om elk werkpunt aan te pakken en te proberen om te vormen tot een sterkte. Enkel de elementen die cruciaal zijn om de objectieven te behalen zijn nuttig om op te drijven. Alternatief is om die elementen (gedeeltelijk) uit te besteden aan teamleden die complementaire skills hebben.
Kijk eventueel ook naar de historiek van je teamleden (bv. via vorige evaluaties, gesprekken met vorige leidinggevenden of stakeholders) maar staar je er niet blind op. Ontdek de sterktes en werkpunten van de teamleden met een open blik. Elke teamleader–werknemer relatie is anders en jullie samenwerking kan dan ook anders uitdraaien dan met je voorganger.
5. Accepteer dat jij de expert niet (meer) bent
Als leidinggevende is het niet de bedoeling dat jij meer weet dan al je teamleden. Dit is in de meeste gevallen ook fysiek onmogelijk. Jouw rol bestaat erin om het team zo efficiënt mogelijk te laten (samen) werken om de doelen te bereiken. Dit doe je door de doelen helder te stellen, de verschillende rollen duidelijk te definiëren, de vooruitgang op te volgen, de barrières weg te nemen, de juiste opleidingen aan te reiken, het team te motiveren, goed te communiceren, …
Wanneer een teamlid naar jou toekomt met een probleem, hoef je de oplossing niet aan te reiken. Probeer op een coachende manier het probleem samen goed in kaart te brengen alsook de verschillende oplossingen te exploreren. Het bieden van een klankbord en fungeren als sparring partner is veel waardevoller voor je teamlid dan gewoon de oplossing te geven.
6. Have fun en connecteer met je team
De basis van een team leiden is het mogen samenwerken met mensen. We zijn geen werkende robotten met doelen die bereikt moeten worden. We zijn mensen met een leven naast het werk. Leer elkaar kennen, wees oprecht geïnteresseerd in je teamleden, doe leuke dingen samen en toon je eigen persoonlijkheid. Connectie op persoonlijk gebied brengt werkgeluk en zorgt uiteindelijk ook voor groter professioneel succes. Creëer een veilige omgeving waarin de teamleden zichzelf durven zijn. Hierdoor durven ze in vertrouwen (moeilijke) onderwerpen aansnijden, nieuwe dingen proberen en zijn er OK mee wanneer iets niet helemaal uitdraait zoals gepland.
De leidinggevende speelt hierin een belangrijke voorbeeld, het team kijkt naar jouw gedrag om te zien wat kan en niet kan (“lead by example”). Dus niet enkel wat je zegt maar vooral wat jij doet.
7. Ontdek je eigen leiderschapsstijl
Wanneer je voor het eerst een team mag leiden, moet je je eigen stijl nog wat ontdekken. Ben je eerder directief, delegerend of ondersteunend? Welke communicatiestijl voelt het beste aan?
Experimenteer en ontdek waar jij je het beste bij voelt alsook hoe jouw team daarop reageert. Het kan ook best zijn dat jouw leiderschapsstijl anders is in functie van jouw teamleden. Een meer matuur profiel is eerder op zoek naar een klankbord en escalatiepunt terwijl een enthousiaste nieuweling meer nood heeft aan richting, regelmatige opvolging en voortdurende feedback.
8. Laat je begeleiden
Als laatste tip raad ik je aan om op zoek te gaan naar een mentor, een sparring partner, een klankboard,… (hoe je het ook wil noemen). Leidinggeven is geen exacte wetenschap en niemand heeft de waarheid in pacht. Het gaat over interpersoonlijke relaties die telkens weer anders kunnen uitdraaien. Neem iemand in vertrouwen waarmee je kan spreken over specifieke gevallen en die je ook uitdaagt om de zaken vanuit een ander perspectief te bekijken. Gun jezelf ook de tijd om te groeien in je nieuwe rol. Rome is ook niet gebouwd op één dag 😉
Ik hoop dat deze tips nuttig waren en dat je ermee aan de slag kan. Heb je nog vragen of bedenkingen, aarzel zeker niet om contact op te nemen.
